PASEANDO POR

CASTROVERDE

Castroverde é un municipio da provincia de Lugo en Galicia, (España). Pertence á comarca de Lugo. 

O territorio constitúe unha zona de transición entre a meseta luguesa e as Serras Orientais, de maneira que o terreo vai gañando altura cara ao leste coas Serras de Moneiro, Ou Miradoiro (cunha altura de 1.034 m en Pradairo), Puñago e A Baqueriza (cunha altura de 836 m).

Son numerosos os regatos que baixan destes montes, vertiéndose nos ríos Guimarás, Azúmara, Romeán, Outeiro e Tórdea, todos eles afluentes do Miño.

O clima é oceánico con matices continentais, cunha oscilación térmica de até 

13 °C entre temperaturas invernais relativamente baixas (5,6 °C de media en xaneiro) e máis suaves no verán (17,7 °C de media). Ao longo do inverno adoitan producirse fortes xeadas na localidade. O nivel de precipitación sitúase ao redor dos 1.000 mm anuais.

MONUMENTOS PARA VISITAR

Torre de Homenaxe ou Fortaleza do século XIV, coñecido como o Castelo de Castroverde. O Castelo de Castroverde é un castelo situado no concello de Castroverde. A antiga fortaleza do século XIV, pertenceu a D. Álvaro Pérez Osorio duque de Aguiar e conde de Villalobos por doazón de Henrique II. Un século máis tarde D. Sancho Sancho Sánchez de Ulloa, conde de Monterrei, apoderouse do castelo que a súa morte herda dona Isabel de Castro, curmá de D. Sancho. Xa no século XVI, D. Lope Osorio de Moscoso da casa de Altamira comprou o castelo, a vila e as terras. Actualmente é propiedade persoal.

Pazos como o de Vilabade. Na Alta Idade Media existía un Mosteiro Franciscano en Vilabade e, dada a súa situación no Primeiro Camiño de Santiago denominado Camiño Astur-Galaico ou Camiño Lanuxe, foi un lugar de peregrinación de gran significado histórico. Do citado mosteiro subsistía no s. XIV a súa igrexa cuxa Encomenda concédeselle en 1.328 a D. Pedro Fernández de Castro.

Igrexa de Sta. María de Vilabade, tamén coñecida como a Catedral de Castroverde, A igrexa, de estilo gótico, foi mandada constuir por Fernando de Castro, da casa dos Condes de Lemos, no ano 1457. Adherida ao templo pola súa banda sur edificaríase tamén un mosteiro franciscano do que non se conserva ningún resto. Precede o frontis da igrexa un pórtico renacentista de cincoarcos e frontón triangular, mandado edificar por Diego Osorio Escobar e Chamas, Arcebispo de Poboa de México, Vicerrey e Capitán Xeral daquel país. No seu interior conserva un interesante conxunto escultórico barroco, do século XVII, con pezas moi importantes: Unha talla de Santa María, sedente e giratoria, San José, San Juan Bautista e Santiago Matamoros. Nos retablos barrocos laterais: A Dolorosa, San Juan Bautista, a Inmaculada, Santa Bárbara, Santa Catalina de Alexandría e Santa Lucía. Na sacristía, un Cristo gótico popular, do século XVI, de descendimiento articulado. É unha das igrexas máis fermosas no seu xénero en Galicia. Está no Camiño Primitivo a Santiago de Compostela. Foi declarada Monumento Histórico - Artístico Nacional no ano 1979. Á beira da igrexa está o pazo, que a mediados do século XVII foi mandado construír por Diego Osorio Escobar e Chamas para o seu retiro e descanso.

A un quilómetro de Vilabade, na saia da serra de Pradoiro-A Baqueriza, atópase a Hermita da nosa Señora da Carmen. Nesta ermida ten a súa sede a Confraría da Carmen, fundada en 1707 por Juan Montenegro Páramo e Neira e a súa esposa dona Isabel Osorio e Ulloa. A confraría ten actualemente 1712 confrades.

Pazo de Pena, en cal actualmente se atopa á venda, debido á súa deteriori e á espera de que alguén o restaure.

Pazo de Cellán de Mosteiro.

Cova da Valiña, é o único xacemento no que está representado o inicio do PaleolíticoSuperior en Galicia é a Cova da Valiña, en Castroverde (Lugo). Descubrimento casualmente durante traballos de extracción de pedra calcaria para a obtención de cal, foi dada a coñecer por Vázquez Seijas en 1965, xunto coas pedras e ósos (entre os que figuraba unha punta de azagaia, que documenta a actividade de caza con este instrumento típico do Paleolítico Superior) recollidos no momento do seu descubrimento.

SAE O SOL

NARÓN

Narón é un municipio español, situado ao noroeste da provincia da Coruña (Galicia). Pertence á comarca de Ferrol. Segundo o INE, a súa poboación empadroada en 2013 era de 39 450 habitantes.

Narón sitúase no oito municipios máis poboados de Galicia, sendo a cuarta cidade na provincia da Coruña despois do tres cidades quizais máis coñecidas (A Coruña, Santiago de Compostela, e Ferrol).

É un municipio mixto, con sete parroquias eminentemente rurais nas que viven menos da cuarta parte da poboación e cun núcleo urbano de máis de 30.000 habitantes[cita requirida] formado polos barrios da Gándara, A Solaina, O Alto do Castiñeiro, Piñeiros, O Couto, Freixeiro e Jubia, destacando pola súa poboación o catro primeiros.

As construcións do seu núcleo urbano son esencialmente de finais do século XX e actuais, pero dentro dos límites do municipio pódense ver algúns edificios históricos como o mosteiro de San Martín de Jubia (probablemente anterior ao século XII na súa orixe) ou os muíños fluviais e de mareas do século XVIII a beiras das dúas principais concas fluviais do termo municipal: o Río Grande de Jubia e o Río Freixeiro.

Desde o punto de vista turístico e de lecer, os seus principais atractivos son:

Muíño de Pedroso e a súa área de descanso, a beiras do río Jubia na parroquia de Pedroso.

Paseo marítimo de Jubia, entre os muíños de Jubia e As Aceas, un dos poucos conservados en Galicia que funcionaban coa forza das mareas.

Igrexa e Mosteiro de San Martín de Jubia, de arte románico con engadidos do barroco galego dos séculos XVII e XVIII. Declarados ben de interese cultural.

Tramos do Camiño Peregrino a San Andrés de Teixido e do Camiño Inglés a Santiago de Compostela.

Aldea Nova, parque temático e educativo sobre o mundo do rural en Galicia situado na parroquia de Sedes.

Pazo Libunca, construción civil de principios do século XX con elementos da arquitectura indiana e modernista situado no lugar de Pena de Embade, entre as parroquias de San Julián de Narón e Castro. Actualmente funciona como establecemento hostaleiro de 5 estrelas.

Zonas de lecer nocturno ao redor da Estrada de Castela, nos barrios de Piñeiros e Jubia, e en torno ao Centro Comercial e de Lecer Dolce Vita Odeón e ao Polígono da Gándara, no barrio da Gándara.

Cantiis e calas na parroquia do Val que forman parte do LIC Costa Ártabra (Rede Natura 2000).

NA CORUÑA

Na provincia da Coruña, dentro da Comunidade Autónoma de Galicia, áchase integrado o municipio de Carnota, na zona occidental da mesma, localidade costeira aínda que situada a uns 700 metros sobre o nivel do mar. Demográficamente, parece ser que as estatísticas mostras un descenso paulatino da súa poboación, con preto de 5.015 habitantes en 2007 e 4.950 para 2008. Non obstantes, o gran atractivo natural da zona atrae o turismo rural na zona, que dinamiza e impulsa o municipio no verán especialmente. O municipio de Carnota áchase constituído por cinco entidades parroquiais, as cales teñen baixo o seu goberno preto de 52 núcleos de poboación. Estas localidades repártense, pois, entre as parroquias de: Ou Pindo, San Mamede, Carnota, Lira e Lariño.

Monumentos e lugares de interese

Os principais atractivos do municipio cóntanse entre igrexas e ermidas, ademais dos vestixios medievais e o interese paisaxístico da zona:

Visita aos xacementos prehistóricos de Laxe, no Descansadeiro.

Visita ao castro de Mallou, de época celta, con construcións típicas e murallas, parcialmente en ruínas.

Visita ao Monte Pindo, de gran valor natural.

A igrexa parroquial de Santa Comba de Carnota, que data do século XVIII.

Visita ao Hórreo de Lira, de gran valor e interese

Visita ao Hórreo de Carnota.

Festas e tradicións

A festa do Entroido que se celebra tres días antes á chegada da Coresma. Festa de interese turístico e orixe medieval.

A festa de San Xoán, que ten lugar o 23 de xuño, onde a tradición da súa xente e as súas constumbres non poden pasar desapercibidos.

A festa de San Clemenzo, celebrada durante o segundo fin de semana de agosto.

PAZO DE FEFIÑÁNS

En pleno centro da Capital do Albariño, Cambados, atópase este fermoso conxunto arquitectónico que fixo deste un dos lugares máis representativas desta vila chea de historia. Camiñar pola praza transportaranos uns séculos atrás pois parece que o tempo non pasou por este lugar. Un pazo coa súa torre de homenaxe e a igrexa de San Bieito (San Benito), forman este fantástico conxunto creado integramente con granito. A fermosura deste palacio fai que moita xente o considere como o máis belo de Galicia. A parte principal que dá á praza está consturída en forma de escuadra, con moitas portas e xanelas con guardapolvos triangulares. Tres dos balcóns son redondos con varandas de ferro, coma se fosen púlpitos para oratorias. O edificio remátase con dous grandes escudos de armas sobre as portas principais. Outra dos elementos máis singulares de Fefiñáns é a ponte do arco. Orixinalmente eran dous, pero uno foi destruído para facer unha estrada. O que se conserva ten unha balaustrada barroca e comunica as dependencias do pazo co bosque. O viño vai unido á historia de é este palacio, xa que foi o primeiro lugar de Galicia onde se embotelló veu albariño (Medalla de Ouro en Barcelona a principios do século XX). Crese tamén que foi plantada a primeira cepa de albariño do Salnés.

O palacio en forma de L coñéceselle como Pazo de Fefiñáns. As súas orixes remóntanse ao século XVI e a súa construción débese a Juan Sarmiento Valladares, conselleiro de Felipe II. Máis tarde hérdao D. Gonzalo de Valladares e despois o seu fillo Fernando, I e II vizcondes de Fefiñáns. Posteriormente unha ligazón entre os Fefiñanes e os Marqueses de Figueroa a propiedade pasou a estes, familia que o conserva até hoxe. O edificio consta de planta baixa e un piso. Na esquina presenta unha torre da homenaxe que é a imaxe máis característica do conxunto. A outra á caracterízase pola unión da leira anexa por unha ponte dunha arcada. Nas esquinas veremos uns curiosos balcóns circulares. Frontóns e medallones renacentitas adornan as xanelas das ás. Dous escudos de armas pertencentes á familia dos Valladares complentan a ornamentación principal.

Aos pés do edificio temos a espléndida Praza de Fefiñáns con máis de 2.500 m2. Nunha esquina sitúase a Igrexa do San Bieito, mandada construír pola esposa de Gonzalo de Valladares, os cales se haxan aquí enterrados. 

PASEANDO

POR PIEDRAFITA DO CEBREIRO

A historia do municipio atópase fortemente influída pola importancia do seu porto, de gran relevancia no Camiño de Santiago, e principal porta de entrada ao norte de Galicia.

As pallozas, tipo arcaico de vivendas das que se conservan algúns exemplares no pobo do Cebrero, son testemuño dun poblamiento anterior aos romanos. Algunhas delas foron recuperadas para acoller un Museo Etnográfico e un refuxio de peregrinos.

O Porto de Piedradita era cruzado pola vía romana que por Triacastela conducía a Astorga, no interior da Galicia antiga. Máis tarde, esa vía deu paso á os camiños medieval que levaba a Camiño de Santiago e a un Camiño Real.

A importancia relixiosa deste paso foi reforzada polo lendario milagre do Santo Graal, ocorrido no Cebrero, desde entón paso obrigado dos peregrinos xacobeos. En 1486 os Reis Católicos, de peregrinaxe a Santiago, detéñense no mosteiro do Cebrero e doan o relicario onde se gardan as reliquias do milagre. O antigo cáliz románico do mosteiro figura no escudo de Galicia.

O paso tamén tivo gran importancia na Guerra da Independencia, debido á súa posición estratéxica entre León e Galicia. No 1809 foi usado polas tropas do xeneral escocés John Moore, na súa retirada cara á Coruña, perseguido polos franceses; varios centenares de británicos perderon a vida debido aos rigores dese inverno. Nese período, as reliquias do Cebrero estiveron escondidas no pobo de Foxos, pero os documentos do mosteiro foron destruídos.

A partir do século XIX Piedrafita foi paso da primeira estrada moderna entre Galicia e a meseta, e no século XX da primeira autoestrada (a A-6), que cruza o porto por dous túneles de 865 m de longo.

Por Lugo

RÍO TORTO

O municipio de Riotorto está regado por dúas concas: o Miño xunto ao Miñotelo e os seus afluentes e o Eo e os seus tributarios, entre os que destaca o Torto, que nacido no municipio dá nome ao mesmo. Estamos ante unhas terras de belas paisaxes e algo apartadas da civilización urbana, estando a unha distancia de 48 km. de Lugo o que converte a Riotorto nun lugar apracible que convida o descanso e a relaxación. Municipio de pouca extensión está integrado por oito parroquias: Aldurfe, A Muxueira, Santa Marta de Meilán, Riotorto, Espasande de Baixo, Ferreiravella, A Órrea e Galegos.

O principal monumento de arquitectura relixiosa é Santa Marta de Meilán cun retablo maior salomónico, de finais do século XVIII, distribuído en dous corpos e cinco cales. Alberga no seu interior as imaxes de Santa Marta, San Pedro, sentado e con cruz papal, San Xoán Bautista, San Ramón Nonato, con custodia e palma nas mans e A nosa Señora da Cinta, do século XVI. A igrexa de Santa María de Espasande alberga no seu interior varias pezas de ourivaría dos séculos XVII e XVIII. 

O templo de San Xián de Ferreiravella é unha edificación de natureza rural, con muros de lousa e lajas de laxa. Un novo templo conserva imaxes da primitiva construción. San Lourenzo de Muxueira, foi construído en 1960 e conserva unha cruz parroquial de prata, do século XVIII. Santa Comba de Órrea, ten retablo rococó e un capitel de tradición prerrománica. A igrexa de San Pedro de Riotorto datada do século XVIII foi reformada no século XX en estilo neogótico, cunha soa nave con cruceiro e capela maior con dúas sancristías. Cabe destacar así mesmo as capelas de San Roque e San José.

En arquitectura civil consérvase a Torre do Mouro do século XIVy o castelo de Peñaflor en estado ruinoso e as casas de Rancaño, a dos Moirón, a casa Peineiro e a Casa a da familia Santomé-Rico.

Galicia é grande

CAIÓN

Unha das estampas máis atrayentes da costa coruñesa, mil veces repetida por fotógrafos e pintores, é a vila de Caión, que cos seus brancos caseríos agrupados na pequena península, é unha das pinceladas máis pintorescas do litoral da Costa da Morte, que o geógrafo grecorromano Estrabón denominou, fai dous mil anos, Gran Porto dos Ártabros, o cal chega desde o Cabo Prior (Ferrol) até as Illas Sisargas e o Cabo de San Adrián (Malpica).

Todo isto divísase desde a Atalaia de Caión, un lugar de vistas incribles. Os habitantes da vila no século XVI situábanse alí para controlar o paso das baleas, pois Caión era, antigamente, un importante porto baleeiro.

Son moitos os itinerarios que podemos seguir para chegar a Caión:

Se nos desprazamos desde A Coruña, o camiño máis directo e rápido é desde Arteixo, a través do CP-0514, á que podemos chegar desde  calquera punto de Galicia polas autoestradas A-6 e AG-55 ou pola estrada comarcal A Coruña-Fisterra (C-552). Desde o centro de Arteixo desviámonos á dereita pola vía provincial (CP-0514) e, seguindo as indicacións, atoparémonos con Caión a once quilómetros.

Desde a saída da AG-55 en Paiosaco, achegarémonos até o Campo da Feira e, desde alí, a través do CP-0513, chegamos a Caión.

Se saímos desde o centro da Laracha, partimos pola Avenida de Caión circulando polo CP-1913. Chegamos a Baldaio e alí desviámonos á dereita polo CP-1909, chegando a Caión en menos de 20 minutos.

Praia de Caión

Sitúase nun lugar de gran beleza paisaxística. É unha praia resgardada, de augas limpas e tranquilas, de area fina e branca. Esténdese ao longo do paseo marítimo, desde Punta dás Ondas até A Furna dá Auga Redonda, o que permite aos visitantes gozar de agradables paseos xunto ao mar e de impresionantes vistas. Como recoñecemento á excelente calidade das súas augas, aos servizos que se van mellorando e incorporando ano tras ano, socorrismo, recollida selectiva de lixo, accesos, aparcadoiro, ...- a praia de Caión posúe ininterrompidamente desde hai anos o distintivo de Bandeira Azul.

A vila

A vila de Caión ocupa unha situación privilexiada, tanto pola súa paisaxe como pola súa historia. O porto, que se atopa mirando a oriente, defendéndose así, dos ventos predominantes do noroeste-, tivo moita importancia para os barcos comerciais de pesca. Na actualidade é un porto de atracada de barcos deportivos e barcas da xente do lugar.

Caión tiña o seu propio barrio de pescadores, coñecido como Rueiro dás Figueiras, xa que en tempos pasados estivo moi ligado á pesca da balea.

Sabemos que desde o século XIII practicábase nas costas galegas a captura de baleas, aínda que non eran os homes das nosas terras os que se dedicaban a esta actividade, senón pescadores cántabros e vascos. As baleas capturadas eran preparadas para o seu envío a Francia nas nosas praias. Iso deu lugar a protestas dos mariñeiros dado que os desperdicios contaminaban as augas, provocando que as especies mariñas que se capturaban abandonasen a zona. Esta oposición, unida ao quecemento das augas, fixo que as baleas se afastasen das nosas costas e, con elas, os baleeiros.

As actividades que hoxe dan vida a este fermoso lugar son as que teñen como fin a pesca -xa sexa de superficie con cerco ou artesanal, por medio de nasas e artes menores- ou a recollida de marisco. A sardiña, o polbo e o percebe forman o eixe actual da actividade da lonxa. Cabe destacar que en Caión hai abundancia en mariscos (principalmente, centollas e nécoras) e peixes (destacando o rodaballo, pescada, congro e xurelo).

Tamén hai que ter en conta como fonte de recursos desta vila as actividades hostaleiras relacionadas co turismo.

A devoción relixiosa está claramente marcada pola existencia do Santuario da Virxe dos Milagres, no que se celebra a Romaría da nosa Señora dos Milagres, aínda que debemos dicir que é a igrexa parroquial da nosa Señora do Socorro de Caión a que consagra todos os domingos aos fregueses. Ademais destes lugares, Caión ten outras paraxes cheas de atractivo que fan máis agradable nosa estancia nesta vila mariñeira, como poden ser o paseo marítimo ou a praia.

O paseo marítimo

Xunto á praia e a contorna natural dos seus arredores, o paseo marítimo forma un das paraxes de maior encanto da Costa da Morte, o que o converte nun excelente reclamo de turistas e visitantes. 

Nos seus dous quilómetros de lonxitude permítenos gozar de longos paseos á beira do mar, de magníficas vistas, postas de sol e, mesmo, perder a nosa mirada contemplando o infinito mar que se divisa ao horizonte.

Poucos lugares como o paseo marítimo ofrécennos un escenario no que se combinan á perfección a natureza coa modernidade da súa construción.

Durante todo o ano, Caión e o seu paseo marítimo destacan pola gran afluencia de visitantes que acoden para gozar das preciosas vistas.

Esta fermosa vila do Concello da Laracha é berce de bonitas paisaxes e de monumentos centenarios que conservan o atractivo dunha aldea na que vale a pena deterse.

Seguimos de ruta

DE VISITA A MELIDE

O termo municipal de Melide, Mellid en galego, áchase situado no extremo oriental da provincia da Coruña, moi preto da fronteira coa provincia de Lugo, situado a unha altitude media duns 450 metros sobre o nivel do mar. A través da estrada N-547 que une as cidades de Lugo e Santiago de Compostela   pode accederse a Melide, así como a través da N-540 que une Betanzos con Ourense. Melide ocupa un territorio de 100 quilómetros cadrados aproximadamente e conta cunha poboación que supera os 7.800 habitantes. O territorio está estruturado a través de 13 entidades parroquiais.

Monumentos e lugares de interese

O municipio ofrece aos visitantes un interesante patrimonio histórico-artístico xunto a unha contorna natural de gran valor:

Visita á Ponte do Leboreiro, construción do século XIV.

A Ponte Medieval, que data do século XII.

A igrexa de San Martiño de Moldes, construción medieval.

A igrexa de San Vicenzo de Vitriz, en cuxo interior PODE contemplarse un retablo de valor.

A igrexa de San Xoán de Furelos, que data do século XIX.

O Hospital de Peregrinos - Museo Terra de Melide, antigo pazo da zona.

Festas e tradicións

A festa de San Roque, que ten lugar do 15 ao 21 de agosto.

A festa en honra á Virxe do Carmen, que se celebra o 16 de xullo.

A festa de San Caralampio, celebrada o segundo domingo de setembro.

De parques

O PARQUE NATURAL DE BAIXA LIMIA-SERRA DO XURÉS

O parque comeza en Ourense e ao cruzar a liña que o separa de Portugal convértese no Parque Peneda-Gerés... Aquí os bosques non entenden de fronteiras.

Tal vez por iso estas son as terras do Couto Mixto, un territorio que nunca pertenceu nin a España nin a Portugal e cuxos habitantes elixían a nacionalidade que desexaban o día da súa voda.

Un mundo de grandes árbores, lobos, corzos e cabalos salvaxes que hai 2.000 anos xa era atravesado de norte a sur pola Vía Nova construída polos romanos para unir Astorga e Braga. 

Xa non pasan por aquí as lexións, pero a cambio podes atopar grandes paisaxes nos pobos e camiños do Parque. Marabillas como a fervenza da data ou aldeas sorprendentes como Casolas, construída nun terreo cun 20% de inclinación. E tamén, achados inesperados como o das vacas "cachenas", unha raza de pequeno tamaño con cornos enormes. 

A UNESCO declarou o Parque de o Xurés como Reserva da Biosfera. É unha Reserva da Biosfera Transfronteiriza situada entre España e Portugal que se estableceu sobre a base da continuidade biogeográfica das Serras Galaico-Miñotas e os seus vales compartida por ambos os países. 

A importancia do sitio desde un punto de vista ecolóxico débese á riqueza dos ecosistemas forestais e de turberas e un alto nivel de especies endémicas que se desenvolveu polas influencias climáticas entre o océano Atlántico e o Mediterráneo. As comunidades locais forman parte integrante da paisaxe rexional, establecéronse centros para o desenvolvemento sustentable na reserva de apoio aos municipios nos seus esforzos por fortalecer os criterios de sustentabilidade ambiental no desenvolvemento local. 

VIAXE DE ENTROIDO

A MONDARIZ

Mondariz é un municipio da provincia de Pontevedra, na comunidade autónoma de Galicia, e unha vila do devandito municipio, capital do mesmo.

O municipio está situado ao pé da vertente suroccidental da Serra de Ou Suído, no sur da provincia de Pontevedra. Ao norte está limitado polo municipio de Fornelos de Montes e Pazos de Borbén; ao leste polo de Covelo; ao sur polo da Cañiza e Salvatierra de Miño e ao oeste polos de Mondariz Balneario, Puenteareas e Pazos de Borbén.

PARA VISITAR

Castelo de Sobroso

Está situado dentro do termo da entidade local menor de Villasobroso, nas inmediacións do monte Landín, presidindo o propio territorio do pobo sobroseño e divisándose desde as súas torres máis de cincuenta pobos de Galicia até a fronteira de Portugal.

Ponte románico de Cernadela (Riofrio)

Situado no núcleo do mesmo nome, dentro da demarcación parroquial de Riofrío sobre o río Tea, pero limitando con Mondariz, a capital municipal; esta construción servía de paso para multitude de viandantes que acudían a diferentes feiras en ambas as beiras do río Tea. Polo municipio de Mondariz pasou unha vía romana e diso actualmente consérvase a ponte de Cernadela, o cal foi reformado no século XV. Esta ponte consta de cinco arcos e é un dos lugares máis frecuentados para os turistas que chegan a Mondariz. Como testemuña do paso da civilización romana por terras de Mondariz tamén se conservan no museo de Pontevedra diferentes achados da época como son unha ánfora de grandes dimensións e un ronsel antropomorfa.

PARA RELAXARSE NON ESQUEZAS PARAR NON BALNEARIO...

De parque natural...

IMOS AO PARQUE NATURAL DAS DUNAS DE CORRUBEDO...

No  municipio de SANTA UXIA DE RIBEIRA (A Coruña), entre a ría de Arousa e a ría de Muros e Noia, no extremo occidental da península de Barbanza, atópase o Parque Natural das Dunas de Corrubedo. Un espazo natural protexido de 1.000 ha de superficie onde concorren zonas dunares (4km de dunas), praias paradisíacas, lagoas de auga doce e de auga salgada, marismas  e unha gran variedade de fauna (mamíferos, réptiles e sobre todo aves) e flora (varias endémicas) da costa galega, así como restos megalíticos.

As súas dunas e lagoas, foron incluídas en 1993 na lista do Convenio sobre Humidais de Importancia Internacional. Está catalogado como Lugar de Importancia Comunitaria desde 2001, estendéndose a súa área até o arquipélago de Sálvora (Illas Atlánticas) e outros illotes da ria de Arousa como os Sagres; cara ao norte chega ao costeiro castro prerromano de Baroña.

Os primeiros asentamentos humanos deixaron as súas pegadas e restos por esta zona de Galiciarepresentan un valor engadido á súa importancia patrimonial.

O dólmen de Axeitos -uno dos símbolos de Megalitismo de Galicia-, o petróglifo da Pedra dás Cabras e restos da cultura castrexa como o Facho ou Tahume, xunto cos numerosos muíños son tamén atractivos de interese.

O principal atractivo do Parque Natural é a DUNA MÓBIL, única en Galicia, que ten unha extensión de máis de 1 quilómetro de lonxitude, 250 metros de anchura e unha altura de 20 metros; hai unha rede de camiños para non invadir a zona dunar e pasarelas que ensinan o lugar do modo máis completo.

Tamén son de gran interese a lagoa de auga doce de Vixán que naceu ao pecharse unha frecha arenosa que a separou do mar, limitando así os achegues de auga a varios arroios, e a lagoa salobre de Carregal, que mantén a comunicación co mar e por iso as súas augas teñen maior salinidade.

Fauna:

Na zona de Corrubedo existen unhas 10 especies de anfibios, que veñen ser o 70% das de Galicia. Entre eles o escasísimo sapo de esporas, a ra verde ou o sapiño pinto. En canto aos réptiles hai unhas 14 especies que van desde cóbralas de colar, á víbora de Seoane, endémica en Galicia, pasando polo lagarto das silveiras ou a salamandra.

Os censos de aves acuáticas invernantes efectuados nos últimos anos proporcionan unha media de 2.300 individuos reunidos en máis de 35 especies. Algunhas tan escasas como o chorlitejo patinegro  que chega na primavera para aniñar entre os montes de area, Nutria en Dunas de Corrubedosiendo unhas das especies máis beneficiadas pola protección oficial da zona, e contando Corrubedo probablemente coa mellor poboación desta pequena limícola de toda Galicia; conviven con chorlitos, andarríos, ostreros, zarapitos, agullas, na praia e chairas de lodo; ánades, porrones, fochas, garzas, cercetas, somormujos, nas masas de auga.

Non é infrecuente observar aves mariñas de paso como corvos mariños, alcatraces e negrones.

En canto a mamíferos, as especies máis destacadas son as nutrias que habitan nas partes altas da marisma, raposos que teñen un bo número de tobos no parque, ratas de auga e ourizos.

Flora:

Podemos atopar até 247 clases de vexetais moitos dos cales están perfectamente adaptados á aridez e inestabilidade do terreo arenoso como o Silybum marianum  outras adaptadas á auga Arundo donax, . Outros vexetais son endémicos do noroeste peninsular e algún deles  en perigo de extinción, como o scirpus pungens(escirpo pinchudo) ou a Linaria arenaria.

Praias:

A praia do Parque Natural é en realidade un grupo de cinco praias consecutivas: a máis longa é a Praia Lagoa de preto de tres quilómetros de longo e unha anchura de 30 metros (ocupación media, area branca e fina, ventosa e ondada moderada). Tamén podemos gozar da praia de Prado, en Ribeira (area branca e fina, augas tranquilas, recomendable para a pesca con cana), a praia de Castro (Castañeiras) recomendable para a pesca submarina e o windsurf.

Rutas:

No mapa que che dan no centro de información veñen todos os camiños e carreiros moi ben sinalizados. Son rutas de baixa dificultade, fáciles para todas as familias; a maioría transcorren sobre pasarelas de madeira. Existe a posibilidade de facer rutas guiadas polo persoal do Parque Natural.

O tres rutas do Parque son:

Camiño da auga: percorrido 3km, 1,5h. Chega até a lagoa de auga doce de Vixán (alimentada polo arroio do Vilar) e os restos dun castro en Porto Baixo.

Camiño do mar: percorrido 6km, 3h. Lévanos á lagoa salobre de Carrexal onde verte as súas augas o río Longo e os arroios Sanchanás e Serves.

Camiño do vento: percorrido 5km, 2,5h. Iníciase desde a caseta de información do parking de Olveira A praia do Vilar (a zona non nudista) dispón de aparcadoiro, restaurante, mesas para merendar, baños, duchas e está vixiada por socorristas.é unha ruta circular que nos leva á gran duna móbil.

É interesante subir ao Miradoiro dá Pedra dá Rá (o Miradoiro de Pedra da Ra), desde onde se pode contemplar desde o alto toda a extensión do Parque Natural das Dunas de Corrubedo, os pobos da costa e, se o día está despexado, a ría de Arousa

Se tes oportunidade, podes visitar o Faro de Corrubedo, construído no ano 1.853 nun enclave privilexiado, onde o mar rompe con toda o seu bravura e desde o que se poden divisar as luces dos faros de Finisterre e das Illas Cíes.

HOXE IMOS A...

CARA GUITIRIZ

A pesar de que os primeiros poboadores de orixe celta e os romanos sabían acerca das propiedades terapéuticas das fontes termais, só coa chegada dos suevos tras o afundimento do Imperio romano a localidade empezou a cobrar notoriedade. O nome "Guitiriz" procede de "Witirici", (en referencia a Witiricus, un señor da guerra Suevo).

No século XIV a totalidade da comarca Terra Chaira, incluíndo Guitiriz e o seu capital, Villalba, pasaron a ser parte dos dominios de Fernán Pérez de Andrade, en cuxa familia pasarían a ser os primeiros Condes de Villalba durante o reinado dos Reis Católicos.

En Guitiriz atópase a fortificación medieval do Castelo de Parga, da que só se conserva unha torre.

O pobo conta cunha importante e mítica banda municipal que desde as súas orixes até os nosos días leva a cultura musical guitiricense por todo Galicia, caracterizando así a Guitiriz como un pobo de antiquísima e enorme tradición musical.

Na localidade guitiricense de Pardiñas celébrase anualmente un dos festivais folk máis importantes a nivel nacional, o "Festival Internacional Folk de Pardiñas". É o festival de música folk máis antigo de Galicia, por diante do de Ortigueira.

DE RUTA...

A Ruta da auga de Guitiriz é un percorrido de case 20 Km pero de escasa dificultade que transcorre practicamente paralelo ao curso dos ríos Parga e Ladroil e que permite enlazar o camiño norte de Santiago co tres principais fontes de augas medicinais de Guitiriz: a fonte de Valdovín (Parga), a fonte de Vos Santos ou San Xoán (Lagostelle) e a fonte de Santo Domingo (Pardiñas).

A ruta (que non é circular) comeza en San Alberte, na parroquia de Sambreixo. O punto de partida é un bucólico paraxe onde destaca a ponte romana e a ermida de San Alberte, unha fermosa capela gótica perfectamente conservada, baixo a sombra da arboleda que se aliña a beiras do río Parga.

O primeiro tramo da ruta entre San Alberte e Valdovín, ten unha lonxitude de 4,65 Km, destacando pola súa frondosa vexetación de ribeira e a beleza do curso da auga e dos pequenos núcleos de poboación que cruza (Piteiros, Prado) até chegar á fonte de Valdovín, nunha contorna natural acondicionado como área recreativa e merendero.

Ao longo do percorrido, as cristalinas augas do río Parga entrecrúzanse con pequenos illotes formados na canle do río, abríndose de cando en vez en amplos recodos, que simulan piscinas naturais, xunto a pequenos saltos de auga que permitiron o aproveitamento do curso da auga para mover as rodas dos muíños que nos atoparemos durante o camiño.

En pouco máis dun 1,4 Km chégase ao pobo de Parga onde, a beiras do río que leva o  mesmo nome, atópase unha gran carballeira acondicionada como área recreativa.

A ruta continúa até a confluencia dos ríos Parga e Ladroil, cruza a ponte de Montemeá  e  tras camiñar 7,7 Km chega a outro dos puntos emblemáticos de Guitiriz: a fonte dos Santos ou de San Xoán, xunto ao Gran Balneario  de Guitiriz, pasando tamén pola área recreativa de Langostelle, pegada ao encoro que abastece á localidade de Guitiriz.

O terceiro e último tramo deste longo carreiro ten unha lonxitude de 6,9 Km. Parte do Balneario de Guitiriz, cruza a capital municipal e en apenas 1,5 Km chega á área natural de Sete Muíños.  Apenas 5 Km despois a "Ruta da auga de Guitiriz" chega ao seu fin, xunto á fonte de Santo Domingo, na contorna do balneario de Pardiñas, baixo un robledal.

Novo destino

POR VIVEIRO

Situado na provincia de Lugo, dentro da comarca da Mariña Occidental, da cal é o seu capital. 

O seu termo municipal está situado na rexión costeira coñecida como A Mariña, ocupando unha superficie de 109,3 km2. Este territorio sitúase no val formado polo río Landro, que estende polo sur desde os piedemontes da serra do Gistral, e que desemboca ao norte na ría de Viveiro, que é unha das rías pertencentes á rexión das Rías Altas, que desembocan ao mar Cantábrico.

Con 15.932 habitantes, Viveiro é o terceiro municipio máis poboado da provincia, por detrás de Lugo e de Monforte de Lemos. Á súa vez, é o termo municipal máis poboado da comarca, así como o centro de influencia dos municipios limítrofes. A poboación concéntrase en tres núcleos principais: Viveiro, Covas e Cillero, aínda que o crecemento urbanístico tende á unificación do tres núcleos.

Os primeiros asentamentos na zona de Viveiro datan da Idade do Ferro, como o testemuñan os numerosos xacementos arqueolóxicos celtas existentes. A partir dos séculos XII e XIII, Viveiro empezou a tomar especial relevancia, coa puxanza da vila medieval.

Viveiro dispón dun variado catálogo patrimonial, no que destacan os seus monumentos históricos de tipo civil e relixioso, o seu patrimonio artístico-cultural e o seu patrimonio natural. Así mesmo, as súas diversas festividades de interese turístico atraen numerosos visitantes á cidade, entre a que destaca a Semana Santa de Viveiro, considerada como Festa de Interese Turístico Internacional, así como Rápaa dás Bestas de Candaoso e a Romaría de Naseiro, estando estas dúas últimas consideradas como Festas de Interese Turístico Nacional.

De viaxe preto de casa...

NA RIBEIRA SACRA

A Ribeira Sacra comprende as terras bañadas polos ríos Sil e Miño na zona do interior de Galicia na que se unen os dous ríos. Nos últimos quilómetros antes de desembocar no Miño, á altura da aldea de Vos Peares, o Sil flúe na fronteira entre as provincias de Lugo e Ourense ao longo dun profundo canón, creando deste xeito unha paisaxe impresionante e pouca común, sinal de identidade deste territorio

Nestas paraxes, en moitos puntos bucólicos, noutros agrestes, establecéronse nos comezos do cristianismo monxes e eremitas para practicar a vida ascética. Estes asentamentos deron lugar, co paso do tempo, a florecentes conventos que irradiaron arte, cultura e progreso material a toda Galicia. De aí o nome Ribeira Sacra, do que existe constancia escrita desde o século XII.

O mosteiro máis importante é o de Santo Estevo de Ribas de Sil, un centro de poder non só relixioso, xa que o seu abade foi durante séculos o encargado de impartir xustiza e nomear escribanos e oficiais de aduana.

Como herdanza dos últimos 1.500 anos, esta parte de Galicia conta cun valioso patrimonio, no que non faltan castelos, igrexas, pazos ou pontes. A súa riqueza histórica complétase con restos arqueolóxicos pertencentes á Idade do Bronce e á Idade do Hierro, así como outros que dan fe da presenza das lexións neste punto do extremo occidental do Imperio Romano.

O relevo da Ribeira Sacra componse de altiplanos e montes suavizados pola erosión, que deixan paso, de forma abrupta, á canle do Sil. O resultado é un canón, formado fai millóns de anos, que nalgúns puntos consegue unha profundidade de 500 m. Debido á construción de varios encoros, o río é navegable nun tramo de 40 km. Os cruceiros en catamarán, un dos atractivos turísticos da zona, permiten gozar dos recunchos máis recolleitos, inaccesibles doutro xeito pola dificultade do terreo. Nas alturas do canón abundan os miradoiros naturais colgados sobre o río, atalaias ideais para a contemplación dunha paisaxe de inusual beleza.

A vexetación da ribeira componse de carballos, castiñeiros, bidueiros e alisos, ademais de xestas, toxos e codesos. O paso das estacións transforma as cores da terra ao ritmo que marca a Natureza. Entre os cultivos destacan os viñedos, dispostos en bancales, ás veces acompañados de cipreses. Os viños da comarca, complemento perfecto para unha apreciada gastronomía, comercialízanse baixo a denominación de orixe Ribeira Sacra.

A particular orografía destas paraxes convérteos nunha contorna privilexiada para a práctica de todo tipo de actividades ao aire libre. Tampouco hai que esquecer a proximidade da estación de esquí de Cabeza de Manzaneda. Para os espíritos menos atrevidos, existe un variado repertorio de festas tradicionais e eventos culturais, ás veces celebrados en castelos e claustros. 

De viaxe por Lugo

A MURALLA LUCENSE

A muralla romana que rodea a cidade de Lugo é a única do mundo que se conserva enteira. Por iso e pola súa misteriosa beleza é Patrimonio da Humanidade.

A lenda di que os romanos construíron a muralla para protexer non unha cidade senón un bosque, o "Bosque Sacro de Augusto", en latín "Lucus Augusti", de aí o nome de Lugo. Hoxe o bosque é un misterio, pero a muralla segue en pé desafiando ao tempo e falando a quen saiba escoitala.

Construída hai máis de 17 séculos seguindo as directrices das elegantes obras de Vitruvio, a Muralla de Lugo mide máis de 2 km e ten 10 portas. Construída como separación e defensa transformouse nun elemento integrador entre a antiga Lucus e a que se desenvolveu á súa ao redor. O seu dez portas realizan a función de unir unha parte da cidade coa outra e o seu paseo de rolda, adarve, tornouse nunha rúa máis que é percorrida polos viandantes autóctonos e visitantes. polo alto da muralla que nalgúns tramos alcanza os 7 m de ancho, e deterse nalgunhas das súas 85 torres é sentir de preto o poder da Roma Imperial. E tamén, gozar das mellores vistas.

POR RIBADEO

O pobo formouse a partir dun núcleo primitivo nas dársenas de Porcillán e Cabanela, na beira da ría, para posteriormente ir crecendo cara arriba. Tivo unha muralla, de carácter máis fiscal que defensivo, da que aínda se conservan algúns restos. Xunto a Viveiro e Mondoñedo, foi un do tres fenómenos urbanos medievais da antiga provincia de Mondoñedo, recibindo xa de mans de Fernando III Carta Poboa fundacional que lle atribuía, entre outros privilexios, o de convocar un mercado semanal, o cal aínda se segue realizando. Pasou de vila de realengo a propiedade do cabaleiro francés Pierre de Villeines por virtude do dadivoso Enrique de Trastámara en pago dos seus servizos , e de aí por distintas sucesións o Condado de Ribadeo recalou definitivamente na Casa de Alba. Coincidiu o seu apoxeo como Vila co do seu porto, sendo cabeza do comercio do Cantábrico cos países bálticos, a través do porto de Riga en concreto, de onde se importaba augardente en exclusividade, e que por tal motivo terminou sendo coñecido como kúmel de Ribadeo, até a súa decadencia pola competencia doutros portos como o de Xixón a mediados do século XIX.

O escudo da vila , de orixe medieval, fórmano unhas ondas de mar sobre as cales se atopan unha chave de ouro en posición inclinada e unha estrela de prata. A chave simboliza a súa condición de entrada a Galicia, e a estrela a súa situación setentrional. Até finais do século XVII o escudo carecía de estrela e a chave atopábase en posición vertical. Así pode verse na capela da Virxe do Camiño, en pedra de 1699, tempo no que o xa era antigo.

Destaca no pobo a "Torre do Moreno". Trátase da casa dos irmáns Moreno, construída en 1905. De estilo ecléctico, a súa ornamentación lembra ao modernismo na súa fachada e ao neoclásico no seu parte posterior. Construído con estrutura mixta que combina o formigón e o aceiro creando unha construción singular. Tamén conta con varias capelas, unha igrexa parroquial advocada a Santa María do Campo, vestixio do antigo convento franciscano xa desaparecido, e algunhas casas blasonadas na parte vella.

Na metade occidental da súa costa cantábrica conta con varias praias, pequenas e acantiladas, entre as cales se atopa a praia das Catedrais, (chamada orixinalmente Augas Santas), lugar de gran afluencia turística e que debe o seu nome actual ás formas esculpidas pola erosión mariña no cantil.

A praia das Catedrais é o nome turístico da Praia de Augas Santas , situada no municipio galego de Ribadeo (parroquia da Devesa), na costa da provincia de Lugo, España, sobre o mar Cantábrico. Está a un dez quilómetros ao oeste da localidade de Ribadeo. É coñecida por este nome debido á aparencia dos seus cantiis. Está declarada Monumento natural pola Consellería de Medio Ambiente da Xunta de Galicia.

O característico da praia son os arcos e as covas, só apreciables a pé de praia durante a bajamar. Durante a pleamar a praia é relativamente pequena, de fina area e segue sendo adecuada para o baño. É interesante ver a praia coa marea alta percorrendo a parte superior dos cantiis en dirección oeste-este cara a a praia de Esteiro e vela con marea baixa sobre a area da praia.

Durante a marea baixa pode accederse a un longo areal delimitado por unha parede rochosa de lousa e esquisto erosionada en formas caprichosas: arcos de máis de trinta metros de altura que lembran a arbotantes dunha catedral, grutas de decenas de metros, corredores de area entre bloques de roca e outras curiosidades. Coas "mareas vivas" nas que as mareas baixan máis e soben máis que as mareas normais incluso se pode acceder ás praias veciñas pola area, aínda que iso si se debe ter precaución e volver antes de que comece a subir a marea xa que o nivel do mar sobe rapidamente posto que se trata dun tramo de costa practicamente horizontal pertencente á Rasa Cantábrica. A praia ten este relevo debido ao efecto da erosión do vento e da auga salgada.

Contiguo ao aparcadoiro da praia pódense atopar dous miradoiros desde onde se pode contemplar na súa totalidade unhas magníficas vistas da Mariña Lucense.

Pódese acceder a ela mediante a estrada N-634 e por ferrocarril, a través dos apeadeiros de Esteiro e Reinante (Renfe-FEVE).